مرد باید که گیرد گوش       ور نوشته است پند بر دیوار     (سعدی )

برای بسیاری از ما ،یکی از سدهائی که برقراری روابط سالم را ناممکن می کند تکیه بر (کیستی ) دیگریست ونه (چیستی )آنچه می گوید .آنچه از پندار وکردارش می دانیم (و یا می جوئیم )اگر احساس غیر خودی در ما برانگیزد ،چون پالایه ای  راه را برحتی شنیدن و درک گفتارش (ونه لزوما پذیرش آن ) می بندد.

بسیارانی از ما شورای نگهبانی در وجود مان پرورانده ایم که زمانی که سخنی گفته می شود ،ابتدا به گوینده آن می پردازیم : تاریخچه زندگیش که شامل بخش خصوصی هم می شود _گرایشات مذهبی یا مکتبی _میزان شهرت و گمنامی ،رابطه اش با ما و…  را (با متد دائی جان ناپلئونی و با ناباوری به پویائی و امکان دگرگونی انسانها ) کنکاش کرده و چنانچه مورد تائید قرار گرفت ایده و باورش را می شنویم ، بگذریم که درین مرحله هم نیت سنجی ما چه ها که نمی کند.

در روابط فردی هم بهمین شکل (چه گفت ) به ( که گفت ) بستگی دارد. یک جمله انتقادی را د قیقا با همان کلمات مشخص اگر از دهان مادرمان و یا مادر همسرمان بشنویم ، برداشتهای متفاوتی از آن خواهیم داشت.

در فرهنگ  متاثر از استبداد (مذهبی و غیر آن ) که افراد در کنار هم دایره ای بزرگ را نمی سازند، ارزش(هرچه)   که کسی می گوید  متناسب است با جایگاهی که در سه گوشه  حاکم  بر روابط  دارد . برای نمونه قد و سن کودکان ویا جوانان  سد راه شنیدن گفتارشان می شود.

چون استواری سخن به گوینده آن وابسته می شود، هرچه  در سه گوشه بالاتر می رویم نقد و سنجش گفتارشان کم رنگ تر می شود بویژه اگر( آنکه گفت ) ازنام آوران علم ودین و ادب باشد که تقدس نامرئی را یدک خواهد کشید .نگاه کنیم که چگونه در گفتگوهای مان اگر ناگهان پشت سر یکی از آنان سپر گرفته وشعری یا نقل قولی ازو که در راستای نظر ماست را بیان کنیم ، طرف از وزنه (آنکه گفت ) ضربه فنی  می شود!.

می گویند در جنگی که شیوخ و بزرگان عرب قرآن را بر سر نیزه کرده و راه خود راعرضه می کردند سربازی  در رویاروئی با آنان مردد شده و گفت چگونه می توان  به این بزرگان شک کرده و با آنها درافتاد ؟.دراین جا کسی گفت :چرا حق را با بزرگان می سنجی ؟ بهتر است بزرگان را با سنجه حق ارزیابی کنی.

(ناگفته نماند که نقل قول ازسعدی در ابتدای متن و در پایان آن فراموش کردن اسم حساسیت زای کسیکه آن جمله تفکر برانگیز را گفته می تواند بر حسب اتفاق باشد !)

شاد باشید مثل بهار